بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیک یا ابالحسن یا علی بن موسی الرضا المرتضی
***
این طرح رو یکی از دوستان بنده ، آقای روح الله مستقیم زاده دادند برای بانشر .
شرط دانلود ۱۴ صلوات هدیه به چهارده معصوم (ع) و دعا برای آمرزش سلامتی پدر مادر ایشون
***
پیش نمایش طرح (کلیک کنید)
دریافت سایز بزرگ این طرح : DOWNLOAD
***
به انضمام :
فضیلت و پاداش زیارت امام رضا – علیه السلام
به نقل از حوزه : محبت ودلبستگی شدید مؤمنان به رسول خدا و اهل بیت او ـ علیهم السلام ـ از ویژگیهاوامتیازهای مومنان است آنان. همواره از ژرفای جان به اهل بیت عشق می ورزند و در پی دستیابی به رضایت آنان هستند وطبیعی است که محبت به آنان جلوه ها و آثار گوناگونی در زندگی دارد و زیارت مرقدهای پاک و نورانیشان در زمره مهم ترین آن جلوه هاست. اگر حتی یک روایت در فضیلت زیارت معصومان ـ علیهم السلام ـ صادر نشده بود، ادب در برابرآنان، مومنان را وامی داشت به زیارت حرم های مطهرشان مشرف شوند و افزون بر عرض ارادت و شیفتگی خود ازدریای معنویت بی بدیل و ناپیدا کرانه آنها جرعه ها نوشند و روح خود را با نزدیک ساختن به آن ارواح بلند و بی نظیر شاداب سازند.
در روایات رسیده از پیامبر خداو اهل بیت ـ علیهم السلام ـ درباره فضیلت زیارت معصومان – علیهم السلام – و آداب آن و گروهی از عبادات و احکام حرمشان روایات متعدد و متنوعی از معصومان – علیهم السلام – رسیده است که محدثان بزرگ در ثبت و ضبط آنهاکوشیده اند.
این نوشته در پی آن است که سخنان پیامبر خدا ـ صلی اللّه وعلیه وآله ـ و دیگر معصومان – علیهم السلام – را درباره فضیلت زیارت حضرت علی بن موسی الرضا- علیه السلام – گزارش کند.
روایات در بردارنده فضیلت زیارت آن حضرت شگفت انگیز و بسیار مهم تر از آن چیزی است که در این باره گفته شده است. همان طور که می دانیم امام علی بن موسی الرضا – علیه السلام – ازبزرگترین مؤمنان، شهیدان، صالحان، صدیقان ویکی از معصومان ـ علیهم السلام ـ است. بر طبق روایات و آیات قرآن کسی که حتی یکی ازصفتهای یادشده را داشته باشد، نزد خدای متعال جایگاه ممتاز و بلندی دارد وبه طور کلی زیارت قبرش مطلوب است و دارای آثار معنوی.
درمدخل این بخش به عنوان نمونه به چند روایت در این باره اشاره می شود.
جناب کلینی و صدوق دراین باره از حضرت علی بن موسی الرضا – علیه السلام – این گونه نقل کرده اند:
هریک از امامان معصوم – علیهم السلام – بر گردن دوستان و شیعیان خود پیمان و عهدی دارند و وفای کامل به آن پیمان و ادای نیکوی آن عهد، زیارت مرقدهای مطهر آنان است. پس هر کس از سر میل و رغبت به زیارت و اعتقاد به آن چه آنان گرایش داشتند، به زیارت بشتابد، روز قیامت ائمه ـ علیهم السلام ـ شفیعان او خواهند بود.
بر طبق روایتی دیگر، حسن بن وشّاء می گوید: ازحضرت رضا – علیه السلام – پرسیدم: پاداش زیارت قبریکی از ائمه ـ علیهم السلام ـ چیست؟
آن حضرت فرمود: «مانند ثواب زیارت قبر امام حسین است.»
پرسیدم: پاداش کسی که قبر امام حسین ـ علیه السلام ـ را زیارت کند، چیست؟
فرمود: سوگند به خدا پاداش او بهشت است.»
عبدالرحمن بن مسلم از امام صادق ـ علیه السلام ـ دراین باره چنین نقل کرده است:
«کسی در زمان مرگ ما، قبرهای ما را زیارت کند، مانند کسی است که درزمان حیاتمان ما را زیارت کند.»
فضیلت زیارت حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ
همان طور که پیش تر اشاره شد، حضرت رضا ـ علیه السلام ـ از کامل ترین مومنان، صدیقان، مجاهدان، صالحان، شهیدان، هادیان امت وهشتمین معصوم و فرزند رسول خدا و امیرمومنان ـ علیهماالسلام ـ است و هر کدام از خصلتهای یاد شده سبب می شود زیارت ایشان از پاداش و آثار خاصی برخوردار باشد، که در این نوشته از توضیح آنها صرف نظر می شود و در این بخش روایاتی را که از پیامبر خدا و ائمه ـ علیهم السلام ـ درباره فضیلت زیارت آن حضرت نقل کرده اند فراروی خوانندگان می نهیم :
۱ – پاداش زیارت حضرت رضا در مقایسه با پاداش حج
جناب شیخ طوسی از حضرت رضا ـ علیه السلام ـ نقل کرده است که آن حضرت فرمود:
«در خراسان بقعه ای است و زمانی خواهد آمد که آن بقعه همواره محل رفت و آمد و مطاف فرشتگان می شود تا روز قیامت که در صور دمیده می شود و قیامت فرا می رسد.»
پرسیدند: ای پسر رسول خدا! این بقعه کدام بقعه است؟ فرمود:
«این بقعه در سرزمین طوس است، به خدا سوگند! آن زمین باغی از باغهای بهشت است. هر که مرا دراین بقعه زیارت کند مانند کسی است که رسول خدا را زیارت کرده است و برای او پاداش هزار حج مقبول و هزار عمره مقبول نوشته خواهد شد و من و پدرانم روز قیامت شفاعت کننده او خواهیم بود.»
در روایتی دیگر بزنطی می گوید: نامه حضرت رضا ـ علیه السلام ـ را خواندم، در آن نامه چنین آمده بود:
«به شیعیان من بگو زیارت من به اندازه هزار حج پاداش دارد.»
بزنطی می گوید از امام جواد ـ علیه السلام ـ از روی تعجب پرسیدم: به اندازه هزار حج؟ آن حضرت فرمود: «آری: به خدا سوگند کسی که او را زیارت کند در حالی که حق او را می شناسد، به اندازه هزار، هزار حج (یک میلیون حج) پاداش دارد.»
بر طبق روایتی دیگر امام موسی بن جعفر ـ علیه السلام ـ فرمود:
«کسی که قبر فرزندم علی ـ علیه السلام ـ را زیارت کند، پاداش او هفتاد حج نیکو و مقبول خواهد بود.»
مازنی می گوید: از سر تعجب پرسیدم: هفتاد حج؟ فرمود:
«هفتاد هزار حج.»
عرض کردم: زیارت او به اندازه هفتاد هزار حج پاداش دارد؟ فرمود: آری! بسیاری از حج هاپذیرفته نمی شوند. هر کس فرزندم علی را زیارت کند ویک شب نزد ایشان بماند، به کسی می ماند که خدا را در عرش زیارت کرده است.»
در برخی از این روایات هفتاد حج و در برخی هزارحج و عمره و در برخی یک میلیون و در برخی هفتاد هزار حج وعمره پاداش زیارت امام رضا ـ علیه السلام ـ قرار داده شده است.
این روایات با هم ناسازگاری ندارد؛ زیرا گروهی از روایات به طور روشن نشان می دهد که مخاطبان امام کاظم، امام رضا و امام جواد ـ علیهم السلام ـ زمینه و ظرفیت شنیدن فضیلت بسیار گران و ارزشمند زیارت آن حضرت را نداشتند؛ از این رو، امام ـ علیه السلام ـ ظرفیت آنان را ملاحظه کرده و باتوجه به آن از ثواب زیارت مرقد مطهر حضرت رضا ـ علیه السلام ـ سخن می گفتند. گواه این نکته آن است که آنان از شنیدن حتی اندکی از اجر زیارت آن حضرت شگفت زده می شدند. همان طور که روایات یاد شده نشان گر آن است که اجر بالا و ثواب هزارهزار حج برای همه زائران ایشان نیست، بلکه تنها آن دسته از زائران ایشان از آن مرحله از پاداش بهره خواهند برد که از روی معرفت ایشان را زیارت کنند و حق آن حضرت را به گونه ای شایسته بشناسند.
افزون بر آن که، همان طور که خواهد آمد، زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ در همه زمان ها یکسان نیست بلکه در برخی از زمانها فضیلت افزون تری دارد و نیز باید توجه داشت گروهی از زائران در مسیر زیارت به رنج و زحمت می افتند و زیارت برای آنان سختی هایی دارد، که پاداش زیارت این گروه بیش تر خواهد بود.
۲- نشاط و شادابی
زیارت امام رضا ـ علیه السلام ـ برای زائرانی که از سر شوق و عشق به بارگاه ملکوتی و قدسی آن حضرت مشرف شده اند، فواید گوناگونی دارد. آن حرم پاکیزه و دل انگیز سرشار از معنویت است و جذبه هایش آن چنان تاثیری بر جان زائر می گذارد که به مقدار ظرفیتش می تواند از آن چشمه جوشان معنویت بنوشد و در نتیجه اندوه نشسته بر جان او زدوده شده و غمها از جانش رخت بر می بندد. پیامبر اعظم ـ صلی اللّه وعلیه وآله ـ فرمود:
«پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد. هر انسان اندوهناکی او را زیارت کند، خدای عزوجل اندوه او را از بین خواهد برد و هر گناهکاری که به زیارت او بشتابد، خدا گناهانش را می آمرزد.»
۳- آمرزش گناهان
زمین طوس و آن جاکه فرزند بی همتای موسای فاطمه ـ علیهماالسلام ـ به خاک سپرده شده گوهری است گرانبهاکه خاک بهشت بر آن حسرت برد و فرشتگان برای زیارت آن گروه گروه از آسمان به زمین می شتابند. فضای معنوی و الهی حرم مطهر به گونه ای است که جان زائران در زلال کوثر ان شست وشو داده خواهد شد و گناهشان خواهد ریخت. در واقع، آنان که از سر صدق و برای زیارت پا در آن زمین قدسی می گذارند، خدای عزوجل جامه ذلت معصیت را از تن هایشان می کند و بار سنگین گناه را از دوششان بر می دارد.
در روایات متعددی به این نکته اشاره شده است. امام جواد ـ علیه السلام ـ فرمود:
«هرکس قبر پدرم را در طوس زیارت کند، خدا گناهان گذشته و آینده اش را می آمرزد.»
وشاء می گوید: علی بن موسی الرضا – علیه السلام – درباره فضیلت زیارت قبرشان چنین فرمودند:
«به زودی از سر ظلم و ستم با سم کشته خواهم شد. هر کس مرا زیارت کند و حال آن که حق مرا می شناسد، گناهان گذشته و آینده اش را خدا می آمرزد.»
۴ – نجات و فریاد رسی
بر طبق آیات قرآن و سخنان معصومان – علیهم السلام – قیامت روز دشواری است؛ روزی است که پرده ها کنار می رود و خدای متعال چهره واقعی آدمیان را می نمایاند و همه باید پاسخ گوی اعمال خود باشند. این روز بسی طولانی است و برای رهایی از دشواریهای آن باید از مراحل مختلف به سلامت عبور کرد. برخی از این مراحل هولناک عبارت است از هنگامی که نامه های اعمال گناهکاران و صالحان به آنان داده می شود و زمانی که این اعمال با ترازوهای خاص سنجیده و وزن می گردد و گاه عبور از پل صراط. بر پایه روایاتی که محدثان بزرگ شیعه و سنی روایت کرده اند، در آن شرایط حساس، حضرت رضا – علیه السلام – زائرانش را دستگیری کرده و نجات می دهد.
حمدان دیوانی از آن حضرت در این باره این گونه نقل کرده است:
«هر کس مرا با دوری سرا و مقبره ام زیارت کند، روز قیامت در سه جایگاه او را درمی یابم و از هولهای رستاخیز می رهانم. آن گاه که نامه های اعمال از چپ و راست به انسانها داده شود و به هنگام گذر از صراط و در برابر میزان.»
۵ – شفاعت
بسیاری از آدمیان دست کم بخش عظیمی از زندگی خود را با غفلت می گذرانند و چون روز حساب فرا رسد باید در برابر خدای متعال بایستند و پاسخ آن چه را کرده اند و گفته اند و روا داشته اند، بدهند و خود را برای کیفر یا پاداش الهی آماده سازند و هول و هراس و دریغ و پشیمانی و بزرگی کیفر خدای متعال در آن روز به اندازه ای است که نمی توان آن را توصیف کرد. در آن اوضاع و احوال سخت و سهمگین است که اولیای الهی دوستان خود را شفاعت کرده و از هلاکت می رهانند. بزنطی چنین روایت کرده است:
«از حضرت رضا – علیه السلام – شنیدم که فرمود: هر کس از دوستانم مرا زیارت کند در حالی که حقم را بشناسد، روز قیامت او را شفاعت خواهم کرد.»
در روایتی دیگر، حسن بن فضال از آن حضرت این گونه نقل کرده است:
«من مسموم و کشته و در غربت دفن خواهم شد و این مطلب را از طریق پدرم، به نقل از پدرش و اجدادش، از امیرمؤمنان، علی بن ابی طالب از رسول خدا – صلی الله علیه و آله – می دانم. آگاه باشید هر کس مرا با غربت و دوری سرایم زیارت کند، من و پدرانم روز قیامت شفیعان او خواهیم بود و کسی که ما شفیع او باشیم، اگر چه به اندازه جن و انس گناه داشته باشد، گناهان او بخشیده خواهد شد.»
بر طبق روایتی دیگر، هروی می گوید: حضرت رضا – علیه السلام – وارد قبه ای شد که هارون در آن دفن شده است و با دست مبارکش در کنار آن خطی کشید و فرمود:
«این تربت من است و در آن دفن خواهم شد و خدای متعال این مکان را محل آمد و شد شیعیان و دوستانم قرار خواهد داد. به خدا سوگند هر یک از آنان که مرا زیارت کند، یا بر من سلام کند، به سبب شفاعت ما- که اهل بیت پیامبریم – مشمول بخشش و مهربانی خدا قرار خواهد گرفت.»
شیخ صدوق نقل کرده است که مردی از خراسان به آن حضرت عرض کرد: ای پسر رسول خدا! در خواب پیامبر خدا را دیدم، گو این که به من چنین فرمود:
«چگونه خواهید بود، زمانی که پاره تنم در سرزمین شما دفن شود و امانت من میان شما نگهداری شود و ستاره ام در خاک شما پنهان شود؟»
حضرت رضا – علیه السلام – فرمود:
«منم که در سرزمین شما دفن می شوم و من پاره تن پیامبر شمایم و منم امانت و ستاره. آگاه باشید! هر کس مرا زیارت کند، در حالی که بشناسد حق و اطاعتی که خدا برای من واجب کرده است، من و پدرانم روز قیامت شفیع او خواهیم بود و کسی که من و پدرانم شفیع او باشیم، نجات می یابد؛ گر چه بار گناه او به اندازه بار گناه انس و جن باشد.»
۶ ـ رهایی از آتش جهنم
خدای متعال همواره در قرآن به کیفر دردناک و غیرقابل تحمل اخروی اشاره می کند. بر پایه ده ها آیه از کتاب خدا، جهنم جایگاه آنان است که از پروردگارشان روی برتابند و به حلقه بندگی شیطان و هوای نفس درآیند؛ و جهنم بد جایگاهی است برای آنان. آیات قرآن به ابعاد مختلف این مسئله اشاره کرده است. بر طبق این آیات، چون روز قیامت فرا رسد، آتش جهنم فراز آمده و خودنمایی می کند. در این اوضاع و احوال ترس آور و دهشتناک زائران حضرت رضا ـ علیه السلام ـ از امتیاز بزرگی برخوردارند. آنان از آتش سوزان جهنم درامانند.
حضرت عبدالعظیم حسنی می گوید: از امام هادی ـ علیه السلام ـ شنیدم که فرمود:
«مردم قم و آبه آمرزیده هستند؛ چون در طوس به زیارت جدم علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ می روند. آگاه باشید! هر که به زیارت آن حضرت بشتابد و در راه رفتن به طوس قطره ای از آسمان بر سر او فرود آید، حتی اندکی به رنج و زحمت افتد، جسم او بر جهنم حرام خواهد شد.»
حضرت رضا ـ علیه السلام ـ چنین نقل کرده است:
«من مظلومانه با سم کشته خواهم شد و در کنار قبر هارون الرشید دفن می شوم. روز قیامت زائران قبرم با کرامت ترین ورود را بر خدای متعال خواهند داشت و هر مومنی که مرا زیارت کند و قطره ای آب از آسمان بر چهره او فرو ریزد و در راه زیارت به رنج و زحمت افتد، جسد او بر آتش جهنم حرام خواهد شد.»
در ذیل این دو روایت نکته ای آمده است که و آن این جسد آن دسته از زائران علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ بر آتش حرام خواهد بود که در مسیر زیارت و حرکت به سمت مشهد قطره ای باران از آسمان بر سرشان فرو ریزد. در این باره دو پرسش به ذهن می آید: اول آن که مقصود حضرت از بارش یک قطره باران از آسمان چیست، دوم آن که آیا آنان که بدون این شرط به زیارت می روند، به این پاداش دست نمی یابند؟
پاسخ پرسش نخست آن است که در آن روزگارکه مردم پیاده و یا با چهار پایان به سفر می رفته اند، بارش باران آنان را به زحمت می انداخته است و در واقع، مقصود امام ـ علیه السلام ـ آن است که خدای متعال رنج و زحمت زائران آن حضرت را نادیده نخواهد گرفت و به آنان پاداش خواهد داد، از این رو، در روایتی دیگر از جناب عبدالعظیم حسنی این مطلب به گونه ای روشن تر نقل شده است. ایشان می گوید: از امام جواد ـ علیه السلام ـ شنیدم که فرمود:
«هر کس پدرم را زیارت کند و در مسیر زیارت به سبب بارش باران، سرما و یا گرما و یا هر چیز دیگری اذیت شود و به رنج افتد، جسد او بر آتش جهنم حرام خواهد شد.»
در پاسخ به سؤال دوم به نظر می رسد برای رسیدن به پاداش بزرگ زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ ضرورتی ندارد زائر در مسیر حرکت و در مدت زیارت به زحمت افتد و هر که توفیق زیارت ایشان را یابد، به این پاداش عظیم دست خواهد یافت. صد البته همان طور که فرموده اند: «افضل الاعمال احمزها»؛ «بافضیلت ترین اعمال پر مشقت ترین آنهاست». زحمت و مشقتی که زائر در راه حرکت به حرم مطهر ایشان می بیند، برثواب او خواهد افزود. سخن رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ در این باره گواه روشنی بر این مطلب است.
امام صادق ـ علیه السلام ـ ازپدرانش از امیرمؤمنان، علی ـ علیه السلام ـ نقل کرده است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ چنین فرمود:
«به زودی پاره تن من در سرزمین خراسان دفن خواهد شد، هیچ مومنی او را زیارت نمی کند، مگر آن که خدای عزوجل بهشت را بر او واجب و جسدش را بر آتش حرام می گرداند.»
در روایتی دیگر از امام جواد ـ علیه السلام ـ چنین نقل شده است:
«میان دو کوه طوس مشتی از خاک بهشت نهاده شده است، هر که داخل آن شود، روز قیامت از آتش در امان خواهد بود.»
۷ – وعده بهشت
بهشت از دیرباز آرزوی مؤمنان و خداجویان بوده است؛ رسیدن به بهشت کار آسانی نیست و شرایط و ویژگیهای متنوع و متعددی باید در آدمی پدید آید تا قابلیت ورود به آن را پیدا کند. حرم پاک و پاکیزه علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ که مطاف فرشتگان و محل آمد و شد آنان و کانون راز و نیاز عارفان و سوز و گداز مومنان و عاشقان اهل بیت است، در واقع، پاره ای از بهشت است که خداوند آن را در زمین نهاده است. ورود به این حرم بی همتا نوعی انس با بهشت و بهشتیان است و کسی که با معرفت و فروتنانه حضرت رضا ـ علیه السلام ـ را در این مکان زیارت کند، راه ورود به بهشت را برای خود هموار کرده است.
در روایتی که در این باره از پیامبر خدا، امام کاظم، امام جواد و امام رضا ـ علیهم السلام ـ نقل شده تاکید فراوان شده است که پاداش زیارت آن حضرت بهشت است. برای توضیح بیشتر این مطلب نقل متن روایات مناسب به نظر می رسد:
رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ فرمود:
«اوجب الله عزوجل له الجنه.»
از امام موسی بن جعفر و امام جواد ـ علیهماالسلام ـ نقل شده است:
«فله الجنه.»
«کسی که قبر پسرم را زیارت کند، بهشت از آن اوست.»
امام جواد ـ علیه السلام ـ فرمود:
«ضمنت لمن زار قبر ابی بطوسٍ عارفاً بحقه الجنه علی الله تعالی.»
«من ضامن بهشت برای کسی هستم که قبر پدرم را در طوس زیارت کند وحق او را بشناسد.»
عبدالعظیم حسنی از امام جواد ـ علیه السلام ـ چنین نقل کرده است:
«الجنه واللّه ِ.»
«سوگند به خدا، بهشت برای کسی است که قبر پدرم رازیارت کند.»
امام جواد ـ علیه السلام ـ در پاسخ به این سؤال که ثواب کسی که در خراسان زائر پدر شما باشد، چیست؟ فرمود:
«الجنهُ واللهِ الجنهُ واللهِ.»
«سوگند به خدا بهشت است، سوگند به خدا بهشت است.»
حضرت رضا ـ علیه السلام ـ فرمود:
«حشر فی زمرتنا وجعل فی الدرجات العُلی من الجنه رفیقنا.»
«کسی که مرا در غربت زیارت کند، خدا او را با ما محشور خواهد کرد و در درجه ها و مراتب عالی رفیق ما خواهد بود.»
همان طور که ملاحظه شد در برخی از این روایات بهشت پاداش و نتیجه زیارت امام رضا ـ علیه السلام ـ قرار داده شده است و در برخی، امام جواد ـ علیه السلام ـ یک بار سوگند یاد کرده و در برخی از آنها دو بار به خدا سوگند یادکرده است که بهشت از آن کسی است که آن حضرت را زیارت کند. در بعضی از این روایات، حضرت با تعبیر دیگری تأکید می ورزد و می فرماید: من ضمانت می کنم بهشت را برای زائران پدرم، و در بعضی از نسخه ها به جای «ضمنت»، «حتمتُ» آمده است؛ یعنی قاطعانه و از روی یقین می گویم که بهشت پاداش زیارت آن حضرت است؛ گواین که برخی از مخاطبان حتی گروهی از شیعیان آن حضرت نمی توانسته اند این همه پاداش را برای زیارت ایشان باور کنند. از این رو، حضرت با تاکید بسیار آن پاداش عظیم را ضمانت می کند.
اما آن چه در این میان شگفت آور می نماید، روایتی است که از خود آن حضرت در کتاب های من لایحضره الفقیه و عیون اخبارالرضا و دیگر منابع مهم حدیثی نقل شده است که «حشر فی زمرتنا و جعل فی الدرجات العلی من الجنه رفیقنا.»
این حدیث شریف در بردارنده چند نکته است:
اول آن که زائر حضرت به بهشت می رود؛
دوم آن که در مرتبه ها و مقامهای عالی بهشت جای می گیرد،
سوم آن که درقیامت با ائمه ـ علیهم السلام ـ محشور می شود و در بهشت همراه آنان است و با آنان انس و رفاقت دارد، و این پاداشی است عظیم که نشانگر جایگاه ویژه و بی همتای حضرت رضا ـ علیه السلام ـ در درگاه الهی است.
در این جامناسب می نماید به روایت دیگری که مضمون شگفت آور و دل انگیزی درباره فضیلت زیارت آن حضرت دارد، اشاره شود:
آن حضرت می فرماید
«آگاه باشید! هر کس مرا در غربتم در طوس زیارت کند، روز قیامت در درجه من، با من و آمرزیده خواهد بود.»
۸ – موقعیت خاص در قیامت
انسان در این دنیا آزاد است و می تواند به هر عملی دست زند، هر چه می خواهد بگوید و نیتها و آرزوهای خود را بر طبق میل خود سامان دهد، اما خداوند همواره در قرآن تذکر داده و به آدمی نهیب می زند که روز قیامت فراروی شما ست و آن روز دادگاهی بزرگ و واقعی در محضر خدا تشکیل شده و همه گفتارها، کردارها ونیتهای آدمی در ترازوی سنجش قرار می گیرد. در آن روزِ شگفت انگیز همه آدمیان می باید پاسخ گوی اعمال خود باشند. در آن روز مردم باتوجه به اعمال و عقاید خود در گروه ها و مراحل مختلفی قرار دارند و گروهی از آنان از موقعیتهای ویژه و ممتازی برخوردارند و زائران حضرت رضا در زمره آنانند. بر طبق برخی از روایات که پیش تر به آنها اشاره شد، زائران قبر حضرت رضا ـ علیه السلام ـ از والاترین مقام و بهترین هدیه برخوردارند.
بر پایه روایتی دیگر، هر کس حضرت رضا ـ علیه السلام ـ را زیارت کند چون روز قیامت شود، برای او منبری در برابر منبر رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ بر پا می کنند تاخدا از حساب خلایق فارق شود.
راوی می گوید: ایوب بن نوح را دیدم که آن حضرت را زیارت می کرد و می گفت: به طلب منبر آمده ام.
در روایت دیگری آمده است که بهترین و با کرامت ترین ورود را بر خدای متعال دارند. در برخی از این روایات فقط نام منبر پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ آمده است.
از مجموع این روایات نکته های مختلفی در شأن والای زائر امام رضا استفاده می شود که گروهی از آنهاعبارت است از:
اول: زائر امام رضا در قیامت از موقعیت ویژه ای برخوردار است؛
دوم: او در سایه پیامبران و امامان و در برابر علی و رسول خدا – صلوات الله علیهما – قرار می گیرد؛
سوم: در طول مدت حساب جایگاهی خاص و راحت دارد.
چهارم: در مقایسه با دیگران زائران ائمه او از بالاترین درجه و بهترین هدیه برخوردار است.
۹- ثواب مجاهدان و شهیدان
مجاهدان در درگاه الهی مقامی خاص دارند. خداوند مکرر در قرآن از بزرگی و فضیلتهای آنان یاد می کند و آن دسته از مجاهدان که خونشان بر زمین ریخته می شود و جان به کف نهاده و در راه جانان نصار می کنند، در زبان قرآن و سخنان معصومان ـ علیهم السلام ـ شهید گفته می شود. شهیدان در فرهنگ اسلامی مقامی بس ارجمند و جایگاهی رفیع دارند تا آن جاکه در ردیف پیامبران از آنان یاد شده است .
بر پایه گروهی از روایات آمده است که زائر حضرت رضا ـ علیه السلام ـ پاداشی به اندازه پاداش صدهزار مجاهد در راه خدا دارد. در روایت دیگری از امام صادق ـ علیه السلام ـ چنین نقل شده است:
«مردی از فرزندان موسی بن جعفر به پا خواهد خواست، نام او مانند نام امیرالمؤمنین، علی است و او در طوس در سرزمین خراسان مدفون خواهد شد. او به وسیله سم کشته و در همان جا غریبانه دفن خواهد شد. هرکس او را زیارت کند در حالی که حقش را بشناسد، خدا پاداش کسانی را به او خواهد داد که قبل از فتح مکه در راه خدا انفاق کرده و جنگیده اند.»
درگروهی ازروایات، زائرحضرت رضا اجری مانند اجر شهید دارد. بر طبق این روایات، زائران حرم ملکوتی حضرت رضا ـ علیه السلام ـ مانندشهیدانی هستند که در رکاب رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ جنگیده و به شهادت رسیده اند. شیخ صدوق از امام صادق ـ علیه السلام ـ دراین باره چنین نقل کرده است:
«یکی ازنوه های من درسرزمین خراسان در شهری که به آن طوس می گویند، کشته خواهد شد. هر کس در حالی که حقش را می شناسد او را زیارت کند، روز قیامت دستش را می گیرم و او را داخل بهشت می کنم؛ گرچه در زمره انجام دهندگان گناه کبیره باشد. هرکس او را زیارت کند در حالی که حقش را بشناسد، خدا به او اجر هفتاد شهید از شهیدانی که باایمان و از روی حقیقت جلوی رسول خدا به شهادت رسیده اند، خواهد داد.»
همه کسانی که درجنگ جان می بازند شهید به شمارنمی آیند و شهید کسی است که فقط برای خدا و با ایمان و اعتقاد به خدا و در راه او خونش بر زمین ریخته شود، اینان شهیدان حقیقی هستند.
۱۰ – پاداش زیارت رسول خدا
رسول خدا محمد بن عبدالله – صلوات الله علیه و آله ـ خاتم پیامبران و برترین، بهترین و با فضیلت ترین مخلوق خدا است. کسی که آن حضرت را زیارت کند، مثل آن است که خدا را در عرش زیارت کرده است.
زید شحام می گوید: از امام صادق – علیه السلام – پرسیدم: پاداش کسی که رسول خدا را زیارت کند چیست؟
فرمود: «مانند کسی است که خدارا در عرشش زیارت کرده است.»
پرسیدم: ثواب کسی که یکی از شما را زیارت کند، چیست؟
فرمود: «مانند پاداش کسی است که رسول خدا ـ صلوات الله علیه وآله – را زیارت کرده باشد.
در روایت های مختلفی پاداش زیارت حضرت رضا- علیه السلام- مانند پاداش کسی قرار داده شده است که رسول خدا- صلوات الله علیه وآله- را زیارت کرده باشد.
امام موسی بن جعفر- علیه السلام – فرمود:
«پسرم، علی -علیه السلام- مظلومانه با سم کشته خواهد شد و در طوس در کنار هارون دفن می شود. هر کس اورا زیارت کند، مانند آن است که رسول خدا – صلوات الله علیه وآله – را زیارت کرده است.»
جناب شیخ طوسی – قدس سره – از حضرت رضا ـ علیه السلام ـ در این باره این گونه نقل کرده است: حسن بن علی بن فضال می گوید: از امام علی بن موسی الرضا – علیه السلام- شنیدم که فرمود:
«در خراسان بقعه ای است که در آینده محل رفت و آمد فرشتگان می گردد و همواره تازمانی که قیامت فرا رسدو در صور دمیده شود گروهی از ملائکه از آسمان به سوی آن بقعه فرود می آیند و گروهی از آنان از آن جا به آسمان می روند.»
پرسیدند: ای پسر رسول خدا! این بقعه، چه بقعه ای است؟
حضرت فرمود:
«سوگند به خدا این بقعه بوستانی از بوستانهای بهشتی است، هر که مرا در آن بقعه زیارت کند، مانند کسی است که رسول خدا- صلوات الله علیه وآله- را زیارت کرده و خدا برای او پاداش هزار حج نیکو و هزار عمره قبول شده را خواهد نوشت و من و پدرانم روز قیامت شفیع او خواهیم بود.»
۱۱- با فضیلت تر از همه زیارت ها
همان طور که پیش تر اشاره شد، زیارت قبر پیامبر خدا- صلوات الله علیه وآله- فاطمه زهراو دیگرمعصومان -علیهم السلام- فضیلت و پاداش ویژه وعظیمی دارد. در این میان، زیارت طلایه دار شهیدان تاریخ واسوه آزادگان جهان، سیدالشهدا ـ علیه السلام – امتیاز خاص به خود را دارد. اما روایاتی نشان گر آن است که زیارت حضرت رضا – علیه السلام – حتی از زیارت امام حسین – علیه السلام- نیز پاداش بیش تری دارد. بر طبق گروهی از روایات، روز قیامت زائران رسول خدا و ائمه – علیهم السلام- موقعیت ممتاز و ویژه ای دارند، اما زائران قبر حضرت رضا- علیه السلام – از والاترین مقام و بهترین هدیه برخوردار خواهند بود. در یکی از این روایات تعبیری شگفت انگیز آمده است. حضرت رضا ـ علیه السلام – فرمود:
«زائر من روز قیامت در درجه من، و با من آمرزیده خواهد شد.»
یش تر روایتی آورده شد که زائر حضرت رضا در درجه ها و مراتب عالی بهشت با ائمه خواهد بود.
روایاتی از این دست- به ویژه روایت اول – نشان گر آن است که زیارت حضرت رضا- علیه السلام-بیش ترین فضیلت را دارد. دربرخی از روایات به گونه ای دیگر این مطلب نقل شده است: حضرت عبدالعظیم حسنی می گوید: به امام جواد عرض کردم درباره قبر امام حسین و قبر پدر بزرگوار شما در طوس تردید دارم؛ نمی دانم به طوس برای زیارت پدرتان مشرف گردم یا به کربلا روم برای زیارت امام حسین – علیه السلام – ، آن حضرت فرمود: همین جابمان، آن گاه از اتاق بیرون رفت و برگشت در حالی که اشکهایش بر دو گونه اش جاری بود. پس فرمود:
«زائران قبر امام حسین – علیه السلام – فراوانند و زوار قبر پدرم کم اند.»
جناب علی بن مهزیار می گوید: به امام جواد- علیه السلام – عرض کردم: آیا زیارت حضرت رضا – علیه السلام – فضیلت بیش تری دارد یا زیارت امام حسین – علیه السلام – حضرت فرمود:
«زیارت قبر پدرم با فضیلت تر است؛ زیرا همه مردم به زیارت امام حسین می روند، اما قبر پدرم را تنها شیعیان خاص زیارت می کنند.»
از امام صادق – علیه السلام- در این باره مطلبی نقل شده است که می تواند شاهدی مناسب برای مضمون این حدیث باشد. آن حضرت اشاره می کند که زائران حضرت رضا ـ علیه السلام ـ در برهه ای از زمان خاص و کم بلکه کم تر خواهند بود. بدین سان، روایاتی که درباره برتری و فضیلت داشتن زیارت حضرت رضا-علیه السلام- درمقایسه بادیگر معصومان – علیهم السلام- نقل شد، دو گونه بود: بخش اول به طور روشن نشان گر پاداش افزون تر وموقعیت ممتازتری بود که زائران حضرت رضا-علیه السلام – داشتند. بخش دوم روایاتی بود که از آن رو زیارت آن حضرت را بر زیارت امام حسین – علیه السلام – ترجیح می داد که قبر حضرت زائر ندارد، برخلاف ضریح مقدس امام حسین که همه شیعیان به زیارت آن حضرت می روند. از این رو، همان طور که برخی از دانشوران بزرگ شیعه نوشته اند می توان این روایات را ویژه آن روزگار دانست؛ روزگاری که شیعیان دوازده امامی در خراسان اندک بودند و تفرقه بر جامعه تشیع به ویژه در ایران سایه افکنده بود؛ از این رو، قبر با برکت آن حضرت زائران کم تری داشت وتنها آنان که به امامت و معصوم بودن آن حضرت معرفت داشتند، خالصانه به زیارت آن مرقد نورانی می شتافتند. از این رو، امام جواد- علیه السلام-به جناب عبدالعظیم حسنی فرمود که زیارت قبر امام رضا-علیه السلام- فضیلت بیش تری دارد و به دلیل آن هم اشاره فرمود.
علامه مجلسی در توضیح این حدیث می نویسد:
برپایه این روایت در هر زمانی که قبر یک یا چند معصوم – علیه السلام – زائران کم تری داشته باشد، زیارت آن مرقد فضیلت بیش تری دارد.»
بدین ترتیب، اکنون که وهابیان ساده لوح حرم مطهر امام هادی و امام عسکری – علیهماالسلام – را تخریب کرده اند و اکنون مدت ها است هیچ شیعه ای نمی تواندبه زیارت آن دو ولی، حجت و نور خدا برود، در این زمان اگر کسانی بتواند بابرنامه های سیاسی نظامی و یاهر راه دیگری مسیر زیارت و تعمیر حرم آن دو امام بزرگ را فراهم آورند، با فضیلت ترین و بهترین عمل را انجام داده اند.
علامه مجلسی در توضیح حدیث علی بن مهزیار چنین نوشته است: شاید این حدیث ویژه آن روزگار باشد؛ چه این که جز شیعیان خاص که به درستی این فضیلت زیارت حضرت رضارا می دانستند، دیگر شیعیان به زیارت آن حضرت نمی شتافتند. بر طبق این تحلیل، در هر زمانی هر امام معصومی که زائر کم تری داشته باشد، ثواب زیارت او افزون تر خواهد بود.
به هر حال، اعتماد بر ظاهر این روایات نیز از احتمال هایی است که تاحدودی قابل ملاحظه است و بر اساس آن باید گفت: زیارت امام رضا – علیه السلام- افضل از زیارت دیگر ائمه خواهد بود.
۱۲- استجابت دعا
خداوند متعال می فرماید «ادعونی استجب لکم» بر طبق این آیه شریفه، خدای متعال وعده داده است دعای بندگان خود رابه اجابت برساند، اما دعابرای این که مستجاب شود اولاً واقعاً باید دعا باشد و بنده از سر بندگی و باهمه وجود از خدای خود خواسته اش را بخواهد، و ثانیاً باید شرایط دعا را آن طورکه در دیگر آیات قرآن و روایات رسیده است، داشته باشد. در این میان پاره ای از امور در مستجاب شدن دعاهاتاثیر فراوان دارد. به عنوان مثال، زمان و مکان دعاکردن در به ثمر نشستن دعاها تاثیر فراوان دارد. دعا کردن در شب قدر، شب های ماه رمضان، ایام شهادت معصومان مانند: روز عاشورا، شب عرفه، عید قربان و جمعه با دیگر ایام متفاوت است. به همان سان که دعا کردن در کنار خانه خدا، مسجد پیامبر، مسجد کوفه، زیر گنبد امام حسین- علیه السلام- و…با مکان های عادی تفاوت دارد.
از مکان هایی که همواره رحمت و عنایت های خاص الهی بر آن فرود می آید و از نورانیت ویژه و صفای معنوی بی بدیلی برخوردار است، حرم مطهر علی بن موسی الرضا – علیه السلام – است، اوضاع و احوال و شرایط و اوصاف حرم مطهر زمینه را فراهم می آورد و شرایطی را رقم می زند که زائر به خدای متعال نزدیک شود و زمینه به هدف رسیدن دعاهای او فراهم آید.
یاسر، خادم امام علی بن موسی الرضا – علیه السلام – از آن حضرت چنین نقل می کند:
«برای زیارت هیچ قبری جز قبرهای ماسفر نکنید، بدانید که من ظالمانه با سم کشته و در سرزمین غربت دفن خواهم شد، پس هر کس برای زیارت من سفر کند، دعایش مستجاب و گناهانش بخشوده خواهد شد.»
درروایت دیگری از امام هادی ـ علیه السلام – نقل شده است:
«هر کس حاجتی دارد، باید به زیارت قبرجدم، علی بن موسی الرضا – علیه السلام – در طوس بشتابد. او باید با غسل به زیارت رود و دو رکعت نماز نزد سر آن حضرت (بالای سر) بخواند و در قنوت حاجت خود را بخواهد. همانا دعایش مستجاب خواهد شد، اگر خواسته او گناه یا قطع رحم نباشد.»
***
زیارت بامعرفت
روایات مختلف و متعدد نشان می دهد زیارت هرگاه ازروی معرفت باشد زائر را به اهداف عالی می رساند. از امام باقر ـ علیه السلام ـ در این باره چنین نقل کرده اند: «فمن زاره عارفاً بحقه.»
«کسی که حضرت را زیارت کند و حق او را بشناسد.»
این تعبیر از امام صادق، امام کاظم، امام رضا، و امام جواد ـ علیهم السلام ـ درباره آن حضرت نقل شده است. برطبق این روایات، پاداش زیارت آن حضرت زمانی به انسان خواهد رسید که زائر به حق آن حضرت معرفت داشته باشد و به درستی بداند چه کسی را زیارت می کند.
از بررسی مجموع روایات استفاده می شود که زیارت از روی معرفت آن است که زائر معتقد باشد امام علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ هشتمین معصوم، حجت وخلیفه خدا ست وپس از او چهار معصوم حجت وخلیفه خدا در روی زمین خواهندبود. به عبارت دیگر، زایری حق امام هشتم رابه درستی می شناسد که شیعه دوازده امامی باشد، و تنها محبت ودوست داشتن ایشان کفایت نمی کند.
بزنطی از آن حضرت چنین نقل کرده است:
«هر کس از دوستان من که حق مرا بشناسد و زیارتم کند، روز قیامت او را شفاعت خواهم کرد.»
بر طبق این حدیث، افزون بر دوستی حضرت، شناخت حق وی برای دستیابی به شفاعت آن حضرت لازم است.
در روایتی دیگر از آن حضرت این گونه نقل کرده اند:
«هرکس مرا زیارت کند و حق اطاعتی از مرا که خدای تبارک و تعالی بر مردم واجب کرده، بشناسد، من و پدرانم روز قیامت شفاعت کنندگان او خواهیم بود.»
امام صادق ـ علیه السلام این حق راکه شناخت آن اهمیت ویژه ای دارد به روشنی توضیح داده است آن حضرت فرمود:
«یکی از فرزندان من درشهر طوس در سرزمین خراسان کشته خواهد شد، هر کس او را زیارت کند و حق او را بشناسد، روز قیامت خودم دست او را خواهم گرفت و روانه بهشت خواهم کرد؛ گر چه از اهل گناه کبیره باشد.»
از امام صادق پرسیدند: شناخت حق آن حضرت یعنی چه؟ حضرت فرمود:
«یعنی بداند که او امام و حجت خدا ست و اطاعت از او واجب و غریب و شهید است.»
بر طبق روایتی دیگر، امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
«زیارت با معرفت امام حسین – علیه السلام- آن است که زائر بداند آن حضرت از ناحیه خدای – عزوجل – امام است و بر همه مردم اطاعت از ایشان واجب است.»
درباره حضرت رضاـ علیه السلام ـ نیز فرمود:
«کسی که آن حضرت را زیارت کند و معتقد باشد که ایشان پس از پدرش موسی بن جعفر، امام معصوم وحجت خدا ست و بر همه مردم اطاعت از ایشان واجب است، مانند کسی است که رسول خدا- صلوات الله علیه وآله – را زیارت کرده است.»
به طور خلاصه، بر طبق روایات مختلف زیارت از روی معرفت عبارت است از:
یک. زائر معتقد باشد که امام رضا ـ علیه السلام ـ امام معصوم و حجت خدا است؛
دو. زائر بر این باور باشد که او هشتمین امام معصوم است؛
سه. زائر اعتقاد داشته باشد که پس از ایشان چهارامام معصوم دیگر و قبل از ایشان هفت امام معصوم دیگر که آخرین آن ها حضرت موسی بن جعفرـ علیهما السلام ـ است، وجود داشته است.
همه این سه نکته را می توان در یک مسئله خلاصه کرد و آن این که زائر شیعه دوازده امامی باشد. افزون بر نکته های یاد شده، در برخی از روایات اشاره شده بود که زائر آن حضرت بداند که ایشان غریب است و در غربت و به دور از خانواده اش به شهادت رسیده است؛ یعنی امام غریب و شهید است.
بقعه بهشتی
همان طور که به شرح آورده شد، زیارت حضرت رضا ـ سلام الله علیه ـ پاداش بی نظیری دارد و زمانی انسان به همه این پاداش ها دست می یابد و زیارت او مقبول خواهد بود که آگاهانه و از سر معرفت به زیارت امام خود بشتابد. از نکته هایی که در این باره سودمند به نظر می رسد، آگاهی از موقعیت برجسته و منزلت ویژه بقعه مبارک امام رضا ـ علیه السلام ـ است. بر طبق روایات معتبر، مرقد مطهر علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ بوستان سرسبز و خرمی است از بوستانهای بهشتی، و اگر آدمی بتواند خود را از پلیدی ها و وسوسه های شیطانی رهانیده و روح خود را شکوفا سازد و نفس رابه فضیلت ها و پرستش خدای متعال آرایش دهد، در همین دنیا می تواند عطر دل انگیز بهشتی را از رواق های نورانی و اطراف ضریح که امواج ناپیدا کرانه انوار معنوی آن را در خود گرفته اند، ببوید و صداهای آن جهانی را بشنود و به طور فشرده دریابد که حرم مطهر رضوی از باغ های خرم و بی نظیر بهشتی است، بلکه به یقین منزلت آن حرم فراتر از آن است؛ چه این که امام رضا ـ علیه السلام ـ جلوه رضوان خدای متعال است و این جلوه به حدی است که باغ های بهشتی در مقابل آن ناچیز می نماید.
حضرت رضا ـ علیه السلام ـ فرمود:
«وهی بارض طوس وهی والله روضه من ریاض الجنه.»
«این بقعه در سرزمین طوس است و سوگند به خدا که باغی است از باغهای بهشت.»
در روایتی دیگر فرمود:
«این بقعه، بوستانی است از بوستان های بهشت و محل رفت و آمد فرشتگان الهی و همواره تا زمانی که در صور دمیده شود، گروهی از فرشتگان از آسمان به سوی آن مرقد مطهر فرود می آیند و گروهی از آنان از آن جا به سوی آسمان بالا می روند.»
امام هادی ـ علیه السلام ـ پس از آن به مستجاب بودن دعا در آن بقعه مبارک اشاره می کند و می فرماید:
«دلیل مستجاب شدن دعا در آن جا آن است که آن محل و قبر آن حضرت، از بقعه های بهشت است و هر مؤمنی که آن جا را زیارت کند، خدای او را از آتش نجات داده و داخل بهشت خواهد کرد.»
طبق روایت جناب شیخ صدوق ـ قدس سره ـ امام جواد ـ علیه السلام ـ با تعبیری لطیف به این نکته اشاره می کند. آن حضرت فرمود:
«میان دو کوه طوس، مشتی [بخشی] از خاک بهشت گرفته شده و در آن جا گذاشته شده است، هرکس داخل آن شود، روز قیامت از آتش جهنم در امان خواهد بود.»
به احتمال زیاد، مقصود امام جواد ـ علیه السلام ـ از داخل شدن در حرم، زیارت آن حضرت باشد، به همان سان که احتمال می رود مقصود ظاهر سخن باشد. بر طبق ظاهر این حدیث حتی داخل شدن در روضه مطهر آثار شگفت انگیزی دارد.
پیش گویی از آینده
همان طور که از جناب علی بن مهزیار و حضرت عبدالعظیم حسنی نقل شد، در آن روزگار شمار زائران حضرت رضاـ علیه السلام ـ بسیار کم بود، به گونه ای که جناب عبدالعظیم حسنی از امام جواد ـ علیه السلام ـ نقل کردند که از این مسئله بسی شکوه داشت، تا آن جا که اشک های آن حضرت بر گونه هایش جاری شد. از این رو، همواره مومنان را
تشویق می کردند به زیارت آن مرقد مطهر بروند، اما حضرت رضا ـ علیه السلام ـ خود از آینده مرقد مطهرش خبر داد. آن حضرت به شاعر معروف، جناب دعبل خزاعی فرمود:
«طوس در آینده به محل رفت و آمد شیعیان و زائران من تبدیل خواهد شد. شیعیان و دوستانم از دور و نزدیک برای زیارت من به طوس خواهند آمد.»
نیز از آن حضرت نقل شده است:
«خدا این مکان (مرقد مرا) محل رفت و آمد شیعیان و دوستان من قرار خواهد داد….»
همان طور که آن حضرت اشاره فرمودند: مرقد ایشان از غربت در آمده و در روزگار ما شب و روز مردان و زنان مؤمن از دور و نزدیک با دل هایی آکنده از عشق و محبت فرزند فاطمه، به سوی آن مرقد مطهر می آیند و با سلام های برآمده از ژرفای جانشان در برابر علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ فروتنی کرده و می کوشند قطره ای از دریای ناپیدا کرانه حقوق اهل بیت را ادا کنند، و از آن پایگاه معنویت و کانون ریزش و خیزش رحمت های الهی جرعه ای بنوشند و از آن بوستان سرسبز و با صفای بهشتی گلی بچینند.
آنان بارها و بارها تجربه کرده اند و مزه شیرین زلال گوارای آن کوثر بی نظیر را چشیده اند. مردم از پیر و جوان، زن و مرد، شیعه و غیر شیعه در آن مرقد بهشتی کرامت دیده و معجزاتی را لمس کرده اند، که از اعماق جان به آن مرقد جانان ایمان آورده و برای زیارتش سر از پا نشناخته و همواره آروزی آن را بر دل دارند و تکرار آن نه تنها برایش ملالت آور و خسته کننده نیست، بلکه دل و جانشان را صیقل داده و شکوفا می سازد.
زمان زیارت
زیارت پیامبر خدا ـ صلوات الله علیه و آله ـ و همه معصومان ـ علیهم السلام ـ در همه زمان ها مفید و مناسب است؛ چه این که در نهایت از بهترین راه های تقرب به خدای متعال است و نباید از آن غفلت ورزید، بلکه باید فرصت ها را غنیمت شمرد و هرگاه زمینه زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ فراهم شد، از آن بهره برده و به زیارت آن حضرت شتافت.
اما به طور کلی عبادت خدای متعال در برخی از زمان ها و مکان ها مؤثرتر است. به عنوان مثال، ماه رمضان، شعبان، رجب، شب و روز جمعه و دسته ای دیگر از ایام و لیالی که بر طبق روایات، دعا، زیارت و عبادت در آن زمان ها بیشتر اثر دارد. از این رو، زیارت آن حضرت نیز در چهارچوب این قاعده کلی در ساعت های خاص ـ مانند ثلث آخر شب، قبل از اذان صبح، بین الطلوعین، شب جمعه و… مؤثرتر خواهد بود. با این حال، بر زیارت آن حضرت در دو زمان خاص تأکید شده است.
الف ـ ماه رجب
بر طبق روایتی که پیش تر از این نقل شد و در کتاب های معتبر شیعه، از قبیل کافی، تهذیب الاحکام، کامل الزیارات، عیون اخبار الرضا و… گزارش شده است، امام جواد ـ علیه السلام ـ فرمود:
«زیارت حضرت علی بن موسی الرضا – علیه السلام – از حج فضیلت بیشتری دارد.»
آن حضرت در پاسخ به این سؤال که هر گاه کسی به حج رفته و پس از بازگشت از حج به زیارت امام حسین ـ علیه السلام ـ مشرف شده و آن گاه هزینه و مقدمات سفر دوباره به حج برایش فراهم شد، آیا بهتر است به حج رود یا برای زیارت امام رضا ـ علیه السلام ـ راهی خراسان شود، فرمود:
«… اگر به خراسان رود و به امام رضا – علیه السلام – سلام کند، فضیلت بیشتری دارد، لیکن این سفر باید در ماه رجب باشد و سزاوار نیست در این ماه انجام شود؛ چون حکومت به خاطر آن از ما و شما بدگویی می کند.»
همان طور که جناب علامه مجلسی از این روایت برداشت کرده، این روایت نشان گر آن است که زیارت آن حضرت در ماه رجب مستحب مؤکد است و به طور خاص در این ماه بر آن تأکید شده است. دومین نکته ای که جناب مجلسی از این روایت فهمیده آن است که به سبب تقیه، زیارت آن حضرت ترک می شود؛ زیرا امام جواد ـ علیه السلام ـ فرمود: اگر در این زمان به زیارت آن حضرت روید، ما و شما، یعنی شیعیان را آزار خواهند داد؛ از این رو، هر زمانی که این گونه باشد، زیارت حضرت طبق این حدیث ترک می گردد.
یکی از استادان، از واژه «هذا الیوم» تفسیری ارائه داده اند که پرده ابهام را از این روایت کنار می زند؛ وی «هذا الیوم» را به معنای ذی الحجه دانسته است. شاید علت نهی امام جواد از تشرف به زیارت حضرت رضا در ماه ذی الحجه به جای زیارت خانه خدا، آن است که حکومت و خلافت زمان که با شیعیان و رهبری آنان سرستیز داشت و از مبارزه شیعیان با ظلم بسی می هراسید، در پی بهانه و دستاویزی بود که آبروی آنان را ببرد و اندیشه هاو باورهای آنان را زشت جلوه داده و زمینه عدم نفوذ آنان در افکار عمومی و نیز سرکوب به موقع آنان را فراهم آورد، و این خود می توانست بهانه ای مناسب باشد که اینان به جای زیارت خانه خدا بر خلاف بقیه مسلمانان پشت به کعبه کرده و به زیارت امامشان در طوس می روند! از این رو، آن حضرت فرمود: در این زمان چنین اقدامی نکنید و گرنه در ماه ذی الحجه نیز زیارت ایشان مستحب است و هیچ نهی ای از آن نشده است.
در روایتی دیگر، از امام جواد ـ علیه السلام ـ نقل کرده اند:
«زیارت امام رضا – علیه السلام – در همه زمان ها خوب است، ولی با فضیلت ترین زمان زیارت آن حضرت ماه رجب است.»
ب ـ ایام مخصوص به حضرت رضا – علیه السلام –
سخنان جناب علامه مجلسی در بحارالانوار نشان گر آن است که بر استحباب زیارت آن حضرت در ایامی که به گونه ای به ایشان ارتباط دارد، تأکید بیشتری دارد. این ایام عبارت است از:
یک. روز تولد آن حضرت؛ یعنی یازدهم ذی قعده؛
دو. روز شهادت آن حضرت؛ آخر ماه یا هفدهم ماه صفر و یا بیست و چهارم ماه رمضان؛
سه. روز بیعت مردم با ایشان؛ یعنی روز اول یا ششم ماه رمضان. در آینده به ششم رمضان اشاره خواهد شد؛
چهار. روز بیست و سوم ذی قعده ـ که بنابر قولی در چنین روزی آن حضرت به شهادت رسیده است ـ سید بن طاووس می نویسد: در برخی از آثار دانشوران غیرعرب شیعه بر این نکته تأکید شده است؛
پنج. روز بیست و پنجم ماه ذی القعده، معروف به روز «دحو الارض»؛ یعنی روزی که خدای متعال زمین را گسترانید و عبادت در آن روز آثار و برکت های عظیم و بی مانندی دارد. زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ در این روز بسیار تأکید شده است و جناب میرداماد آن را از افضل اعمال این روز دانسته است؛
شش. روز ششم ماه رمضان. سید بن طاووس می نویسد: روایت شده است که مناسب است دو رکعت نماز خوانده شود و در هر رکعت حمد یک بار و سوره توحید بیست و پنج بار قرائت شود و مناسب آن است که این نماز در حرم مطهر حضرت رضا پس از زیارت آن حضرت خوانده شود؛
هفت. روز چهارشنبه. سید بن طاووس در جمال الاسبوع می نویسد: روز چهارشنبه به نام امامان موسی بن جعفر، علی بن موسی، محمد بن علی و علی بن محمد ـ علیهم السلام ـ است. از این رو، زیارت آن حضرت در چنین روزی مستحب است؛
هشت. روز جمعه، زیارت پیامبر، حضرت فاطمه و دوازده امام و از جمله حضرت علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ مستحب است.
آداب زیارت حضرت رضا – علیه السلام –
مرقد مطهر حضرت رضا ـ علیه السلام ـ کانون فراز و فرود آمدن فرشتگان الهی و محل عبادت و راز و نیاز بندگان شایسته خدا و عارفان و عالمان خداشناس است. این ها و جز این ها نشان گر آن است که هماره باید با ادب و فروتنانه وارد این بارگاه با عظمت شد و حرمت حریم علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ را به گونه ای شایسته پاس داشت. رساترین و زیباترین تعبیر در این باره در قرآن آمده است. خدای متعال می فرماید:
«فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه یسبح فیها بالغدو و الآصال….»
«نور خدا… در خانه هایی است که خدا اذن داده است که بلند مرتبه شوند و بزرگ داشته شوند و نام وی در آنها یاد شود و بامدادان و شامگاهان تسبیح می کنند خدا را در آن خانه ها مردانی که بازرگانی و خرید و فروش آنان را از یاد خدا باز نمی دارد….»
عالمان بزرگ شیعه برای زیارت آدابی آورده اند که رعایت آنها در همه حرمهای ائمه ـ علیهم السلام ـ مورد نظر است. افزون بر آنها، در خصوص آداب زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ در روایات نکته هایی آمده است که بدان ها اشاره خواهد شد.
آداب زیارت معصومان – علیهم السلام –
دانشور بزرگ شیعه، جناب محمد بن جمال مکی معروف به شهید اول، در این باره چنین نوشته است:
زیارت آدابی دارد که عبارت است از:
۱ـ غسل. شیخ مفید آورده است: با غسل و طهارت وارد حرم شود؛
۲ـ لباس های تمیز، پاک و نو بپوشد؛
۳ـ با حالت خضوع و خشوع به سوی حرم حرکت کند؛
۴ـ چون به درگاه حرم رسید، بایستد و دعا و اذن دخول بخواند و بکوشد تا حالت خشوع و خضوع و رقت قلب در خود پدید آورد و باید بداند که این حالت است که زمینه را برای فرود آمدن رحمت الهی فراهم می آورد؛
۵ـ چون خواست وارد حرم شود، پای راست را جلو بگذارد، به همان سان که در هنگام خروج پای چپ را جلو گذاشته و خارج شود؛
۶ـ در مقابل ضریح بایستد و خود را به ضریح بچسباند و آن را ببوسد؛
۷ـ پشت به قبله و رو به ضریح بایستد و زیارت و دعا بخواند؛
۸ـ پس از زیارت، گونه راست را بر ضریح بگذارد و از روی تضرع و خشوع دعا کند، آن گاه گونه چپ را بر ضریح بگذارد و خدای را به حق خودش و به حق صاحب قبر قسم دهد و بخواهد که خدای او را شفیع او قرار دهد. در دعا کردن اصرار ورزیده و پافشاری کند، آن گاه به بالای سر بیاید و دو باره دعا کند؛
۹ـ تنها سلام و حضور در حرم کفایت می کند و زیارت به حساب می آید، ولی بهتر است با زیارت هایی که از ائمه ـ علیهم السلام ـ به ما رسیده، زیارت کند؛
۱۰ـ پس از زیارت دو رکعت نماز بگذارد؛ اگر پیامبر اکرم را زیارت می کند این نماز را در «روضه» بخواند و اگر یکی دیگر از معصومان را زیارت می کند، در بالای سر نماز بخواند. اگر این نماز را در مسجدی که در مرقد است، بخواند کفایت می کند؛
۱۱ـ پس از نماز زیارت، دعاهایی که نقل شده بخواند و اگر دعایی وارد نشده، برای امور دینی و دنیوی خود دعا کند و هر چه دعا را به دیگران تعمیم دهد، به اجابت نزدیک تر است؛
۱۲ـ مقداری قرآن تلاوت کند و ثوابش را به صاحب قبر اهدا کند. این عمل به نفع زائر است و نوعی تعظیم و بزرگداشت صاحب قبر محسوب می شود؛
۱۳ـ بکوشد در همه این مراحل حضور قلب داشته باشد؛
۱۴ـ استغفار کرده و از گناهان خود توبه کند؛
۱۵ـ خادمان، محافظان و دیگر دست اندرکاران حرم را بسیار احترام کند؛ چه این که در واقع نوعی احترام به صاحب قبر به شمار می آید. آنان نیز باید اهل خیر، شایسته، متدین، و دارای جوانمردی، تحمل، شکیبایی و خویشتن داری باشند و با زائران مهربانی کنند، به زایران نیازمند کمک کرده و گمشدگان را راهنمایی کنند و اگر خدای ناخواسته زایران مرتکب خطایی شوند، با توجه به شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، آنان را از خطایشان باز دارند؛
۱۶ـ تا زمانی که در آن شهر اقامت دارد، مستحب است پس از خروج از حرم و استراحت در محل اقامت خود، مکرر به حرم باز گردد؛
۱۷ـ در آخرین زیارت خود، زیارت وداع بخواند و از خدای متعال بخواهد دوباره زیارت آن معصوم را روزی او کند؛
۱۸ـ بکوشد به گونه ای معصوم ـ علیه السلام ـ را زیارت کند که پس از هر زیارت به لحاظ معنوی و روحی بهتر از گذشته باشد؛ چون زیارت گناه را می ریزد و آدمی را سبک می کند، اگر زیارت او قبول شده باشد؛
۱۹ـ برای احترام به امام معصوم و باقی ماندن شدت شوق به زیارت، چون از زیارت فارغ شد و بهره خود را از آن برد، در خارج شدن از حرم عجله نکند؛
۲۰ـ در هنگام خروج به حالت قهقهرا راه برود؛ یعنی پشت به قبر حرکت نکند؛
۲۱ـ بر نیازمندانی که در بقعه مبارک و یا مجاور آن هستند، صدقه داده و انفاق کند، به ویژه اگر از سادات باشند؛
۲۲ـ سعی کند در زمان هایی که زیارت در آنها مستحب مؤکد است، زیارت کند [به عنوان مثال] در ماه رجب به زیارت حضرت رضا رود که از افضل اعمال است؛
۲۳ـ همان طور که اشاره شد، بوسیدن ضریح هیچ کراهتی ندارد، بلکه فقهای شیعه آن را مستحب می دانند و اگر بوسیدن و دست مالیدن مشکلی ایجاد می کند، تقیه کند بهتر است و اگر زائر برای شکرگزاری نعمت توفیق زیارت سجده شکر کند، بهتر است؛
۲۴ـ اگر روز جمعه را درک کرد قبل از نماز ظهر از سفر برنگردد و پس از نماز خارج شود؛
۲۵ـ کسی که به حرم مشرف می شود و وقت نماز فرا می رسد، یا امام جماعت نماز جماعت می خواند، اول نماز بخواند و بعد زیارت کند و هر گاه در وسط زیارت وقت نماز می رسد، مستحب است زیارت را قطع کرده و نماز بخواند؛
۲۶ـ وقتی جمعیت زائران زیاد است، مستحب است آنان که در کنار ضریح یا مکان های با فضیلت و مورد توجه زائران قرار دارند، زودتر عمل خود را تمام کنند تا نوبت به دیگران هم برسد؛
۲۷ـ زنان باید جدای از مردان زیارت کنند و با حجاب کامل به گونه ای که شناخته نشوند به زیارت روند، و از آرایش بپرهیزند و اگر با مردان زیارت کنند، جایز ولی مکروه است؛
۲۸ـ مستحب است کسی که به زیارت می رود به نیابت از پدر و مادر و دوستان بلکه همه مؤمنان زیارت کند.
آدابی که برای زیارت آورده شد، عام است و شامل همه مرقدهای شریف معصومان ـ علیهم السلام ـ می شود، اما بر طبق روایات، زیارت امام رضا ـ علیه السلام ـ نیز آدابی دارد که به آن ها اشاره می شود.
نکته هایی در باره آداب زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ
دراین جا به چند نکته در باره زیارت حضرت رضا ـ علیه السلام ـ اشاره می شود:
۱ـ غسل، چون خواستی به زیارت حضرت رضا روی پیش از آن که از خانه خارج شوی غسل کن و در هنگام غسل این دعا را بخوان؛
۲ـ دعای بر در خانه. هنگامی که از خانه خارج شدی، در خانه خود بایست و بگو؛
۳ـ هنگامی که به مشهد رسیدی وقتی خاستی به زیارت روی، غسل کن و در هنگام غسل این دعا را بخوان ؛
شیخ صدوق از ابی صلت هروی روایت کرده است که حضرت رضا ـ علیه السلام ـ فرمود:
«هر کس مرابا حالت غسل زیارت کند، از گناهان خود پاک می شود، مانند روزی که از مادر متولد شده است .»
امام هادی ـ علیه السلام ـ فرمود:
«هر کس حاجتی از خدا می خواهد به زیارت قبر جدم علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ بشتابد، در حالی که غسل کرده باشد و نزد سر آن حضرت دو رکعت نماز بخواند و در قنوت از خدا حاجت خود را بطلبد، دعایش مستجاب خواهد شد.»
۴ـ پوشیدن پاک ترین و بهترین لباسها. چون خواستی به زیارت روی، پاکیزه ترین و بهترین لباس هایت را بپوش؛
۵ـ با آرامش و قار و پای برهنه به سوی مرقد مطهر حرکت کن و گامها را آهسته و کوتاه بردار و در مسیر «سبحان الله و الحمد الله ولا إله إلا الله والله اکبر» بگو.
****
اهمیت زیارت حضرت امام رضا (علیه السلام)
این مقاله بصورت خلاصه ۱۵ مزیت از مزایای زیارت شاه طوس امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) را بیان می کند:
مزیت اول – زیارت حضرت رضا (علیه السلام) افضل و برتر از زیارت سیدالشهدا (علیه السلام) است :
شاه عبدالعظیم حسنی فرمود: به حضرت جواد علیه السلام عرض کردم که به زیارت قبر حضرت سیدالشهدا علیه السلام مشرف شوم یا به زیارت پدرتان .
فرمود: اندکى درنک کن ؛ سپس داخل اندرون شد بعد – در حالى که اشکهایش بر رخسارش جارى بود – خارج شد و …
سپس فرمود: زائران امام حسین علیه السلام بسیارند؛ اما زائران پدرم کمند.
در روایت دیگر فرمود: زیارت پدرم افضل است زیرا حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام را همه مردم زیارت مى کنند؛ اما پدرم را، جز خواص شیعه زیارت نمى کنند.( ۱۱۸)
زیرا هر فرقه اى از شیعه ، امام حسین علیه السلام را از جهات مختلفى از قبیل ، شهادت آن حضرت ، مخصوصا فرزند بى واسطه حضرت زهراعلیهاالسلام بودن محترم مى شمارند و فرق دیگر شیعه ، از قبیل : کیسانیه ، زیدیه ، اسماعیلیه و واقفیه و…امامت حضرت سیدالشهدا علیه السلام را پذیرفته اند؛ اما در این میان ، حضرت رضا علیه السلام داراى ویژگى خاصى است که اغلب انشعابات تشیع ، قبل از ایشان بوده و باقیمانده از فرق مختلف همین خواص شیعه هستند که به ولایت حضرت رضا علیه السلام معتقدند و شمارشان نسبت به بقیه کمتر است ؛ لذا در روایات عارفا بحقه قید شده یعنى ایشان را امام واجب الاطاعه بداند.
مزیت دوم – زائر حضرت رضا علیه السلام از زوار تمام انبیاء و اولیا و ائمه علیهم السلام افضل و با ارزش تر است .
سلیمان بن حمص گفت : ( ۱۱۹) از موسى بن جعفر علیه السلام شنیدم که مى فرمود: هر کسى قبر فرزندم على را زیارت کند خداوند ثوابى معادل هفتاد حج مبرور ( ۱۲۰) به او عطا مى فرماید.
با تعجب گفتم : هفتاد حج مبرور؟! فرمود: آرى هفتاد هزار حج .
باز با تعجب گفتم : هفتاد حج مبرور؟!
فرمود: آرى . هفتاد هزار حج مبرور. بار دیگر با تعجب پرسیدم .
فرمود: بعضى از حجها در پیشگاه خدا مقبول نمى شود.هر کس فرزندم را زیارت کند یا شبى در کنار قبر او به سر برد، مانند کسى است که خداوند را در عرش زیارت کند.
باز با تعجب پرسیدم مانند کسى که خدا را در عرش زیارت کند؟!
فرمود: آرى . روز قیامت ، در عرش خدا چهار نفر از پیشینیان : نوح ، ابراهیم ، موسى و عیسى و چهار نفر از آخر الزمان : محمد، على ، حسن و حسین علیهم السلام گرد خواهند آمد و بعد، این مجلس ادامه خواهد یافت . یعنى غیر از این هشت نفر دیگران هم خواهند بود
زوار قبور ائمه علیهم السلام با ما، در همین جلسه شرکت خواهند داشت .بالاترین درجه و با ارزش ترین عطیه و عنایت ، مخصوص زوار فرزندم على بن موسى الرضاست .
مزیت سوم – براى زوار حضرت رضا علیه السلام ضمانت شده است که خداوند گناهان گذشته و آینده اش را مى بخشد.
امام جواد فرمود: هر که قبر پدرم ، حضرت رضا علیه السلام را در توس زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى بخشد و روز قیامت براى او منبرى در مقابل منبر رسول الله صلى الله علیه و آله مى نهد و با آسایش و آرامش بر آن منبر مى نشیند تا خداوند به اعمال آخرین نفر از بندگان خود رسیدگى نماید.( ۱۲۱)
این روایت دو جنبه دارد:
۱- بخشیدن گناه
۲- آسودگى از حساب
مزیت چهارم – بخشیده شدن گناه به هر کمیت و کیفیتى که باشد
شخصى خراسانى ( ۱۲۲) به حضرت رضا علیه السلام گفت : یا بن رسول الله من پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله را در خواب دیدم که به من فرمود:
وقتى پاره تن من در سرزمین شما دفن شود و ستاره ای از من در آنجا غروب کند، چگونه امانت مرا حفظ خواهید کرد؟
حضرت رضا علیه السلام فرمود: من در سرزمین شما دفن مى شوم و پاره تن و ستاره دودمان اویم ؛ سپس فرمود: بدان هر که مرا با قید معرفت به حق واجبى که خداوند از اطاعت برایم قرار داده است ، زیارت کند؛ من و پدران گرامى ام در روز قیامت شفیع او خواهیم بود و هر که را ما شفاعت کنیم ، در قیامت نجات مى یابد – ولو کان علیه مثل وزرالثقلین الجن و الانس- گر چه به گناه جن و انس آلوده باشد
مزیت پنجم – زیارت با معرفت، اجر هفتاد شهید
حمزه بن حمران از امام صادق علیه السلام نقل مى کند که فرمود: هر که نواده مرا در توس خراسان با معرفت به حقش ، زیارت کند اجر هفتاد شهید از شهدایى که در کنار رسول اکرم صلى الله علیه و آله پیکار کرده اند، به او داده مى شود.
عرض کردم ، فدایت شوم .
عرفان به حقش چگونه است ؟ فرمود:
یعلم انه امام مفترض الطاعته ، غریب ، شهید
بداند که او امام واجب الاطاعه و غریب و شهید است
مزیت ششم – زیارت حضرت رضا علیه السلام معادل هفتاد هزار حج است
یکى از اصحاب گفت : به حضرت صادق علیه السلام گفتم : فلانى مى گفت که به شما گفته است : من نوزده حج عمره به جا آورده ام ؛ بعدا شما فرموده اید که یک حج و یک عمره دیگر به جاى آور تا به اندازه یک مرتبه زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام به تو اجر داده شود.
امام ششم علیه السلام فرمود: اکنون بگو کدام یک نزد تو محبوبتر است بیست مرتبه به حج رفتن یا با امام حسین علیه السلام محشور شدن ؟ گفتم : با امام حسین علیه السلام محشور شدن محبوبتر است . فرمود: پس به زیارت امام حسین علیه السلام ( ۱۲۳) برو.
با بررسى به روایت ، زیارت امام حسین علیه السلام معادل تا هزار حج هم وارد شده است .
در روایتى از عایشه نقل شده است ( ۱۲۴) که پیامبر اکرم فرمود: کسى که حسینم را زیارت کند نود حج از حجهاى رسول الله صلى الله علیه و آله و عمره اش به او داده مى شود. اما توجه داشتید که زیارت حضرت رضا علیه السلام صدهزار حج ثواب داشت .
مزیت هفتم – به نحو شگفت انگیزى به زوار حضرت رضا علیه السلام که عارف به حق او باشند ثواب و پاداش داده مى شود
اباصلت هروى روایت می کند از حضرت رضا علیه السلام که فرمود: به خدا قسم هیچ یک از ما خانواده نیست ؛ مگر اینکه کشته شود یا شهید مى گردد.
پرسیدم : آقا! شما را چه کسى مى کشد؟ فرمود:
شرورترین خلق خدا به وسیله سم در زمانم ؛ سپس مرا در دیار غربت دفن مى کنند.
الا فمن زارنى فى غربتى کتب الله له اجر ماءته الف شهید و ماءته الف صدیق و ماءته الف حاج معتمر ( ۱۲۵) و ماءته الف مجاهد و حشر فى زمرتنا و جعل فى الدرجات من الجنه رفیقنا.
بدان که هر کس مرا در غربتم زیارت کند خداوند ثواب صد هزار شهید و صد هزار صدیق و صد هزار حاجى و عمره گزار و صد هزار مجاهد مى دهد و با ما محشور مى شود و در درجات عالى بهشت رفیق ماست .
مزیت هشتم – آتش جهنم بر بدن زائر حضرت رضا علیه السلام حرام و ثواب زیارتش بهشت برین است .
على بن مهزیار گفت : به حضرت جواد علیه السلام گفتم : پاداش زائر حضرت رضا علیه السلام چیست ؟
فرمود: الجنه و الله به خدا قسم بهشت .( ۱۲۶)
عن عبدالعظیم الحسنى قال : سمعت ابا جعفر الثانى یقول :
ما زار ابى احد فاصابه اذى من مطر او برد او حر الا حرم جسده على النار.( ۱۲۷)
شاهزاده عبدالعظیم حسنى گفت : از حضرت جواد شنیدم که مى فرمود:
هیچ کس به زیارت پدرم نمى رود که گرفتار ناراحتى از قبیل : باران یا سرما و یا گرما شود؛ مگر اینکه خداوند بدنش را بر آتش جهنم حرام مى کند.
خدایا! به ما توفیق زیارت و قبول آن را عنایت فرما
مزیت نهم – قیامت که هیچ کس به یاد دیگرى نیست ؛ حضرت رضا علیه السلام در تلاش نجات زائر خویش است .
در مواقف قیامت سه جاست که هیچ کس به یاد دیگرى نیست ؛ و فقط به موارد زیر مى اندیشد.
۱- میزان عمل : عاقبتش به خیر خواهد بود یا نه ؟
۲- چگونگى عبور از صراط: از صراط خواهد گذشت یا سقوط خواهد کرد؟
۳- تحویل گرفتن نامه عمل : نامه اعمالش به دست چپش داده خواهد شد یا به دست راستش ؟
حضرت رضا علیه السلام فرمود: من در این موارد خطرناک به داد زوارم خواهم رسید و از آنان شفاعت خواهم کرد.
قال الرضا علیه السلام : من زارنى على بعد دارى اتیته یوم القیامه فى ثلاث مواطن حتى اخلصه من اهوالها.
اذا تطایرت الکتب یمینا و شمالا، عند الصراط و عندالمیزان .(عیون اخبار الرضا ج۲ ، ص ۲۵۵ – خصال ص ۱۶۸ )
حضرت رضا علیه السلام فرمود: هر کس مرا در این فاصله دورى که دارم – زیارت کند روز قیامت سه جا به دادش مى رسم و او را از شدت آن سه مورد آسوده مى کنم :
۱- هنگامى که نامه هاى اعمال به دست راست یا چپ تحویل داده مى شود.
۲- هنگام عبور از صراط
۳- هنگام سنجش اعمال .
مزیت دهم – آسودگی حساب قیامت
بخش اول این روایت ، در مزیت سوم که آمرزنده گناه گذشته و آینده بود، ذکر شد؛ اما در این قسمت بر محاسبه نشدن و آسودگى از حساب تکیه شده است .
که قبلا ذکر شد منبرى برایش مى نهند تا خدا از حساب خلایق فارق شود
ابراهیم جعفرى از مهران چنین نقل کرده است که گفت :
به خدمت حضرت جواد علیه السلام رسیدم و سؤ ال کردم : کسى که پدر شما را در توس زیارت کند، چه امتیازى دارد؟
فرمود: هر که قبر پدرم را در توس زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده اش را مى آمرزد.
مزیت یازدهم – زیارت حضرت رضا علیه السلام غم را از دل زائر مى زداید.
قال رسول الله صلى الله علیه و آله :
ستد فمن بضعه منى بخراسان مازارها مکروب الا نفس الله کربته و لا مذنب الا غفر الله ذنوبه .( ۱۲۸)
رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: بزودى پاره اى از تن من در خراسان دفن مى شود، هیچ غمگینى او را زیارت نمى کند مگر اینکه خدا غم از دلش بزداید و هیچ زائر گنهکارى مگر اینکه خداى تعالى گناهانش را بیامرزد.
بنابراین در این دریاى متلاطم زندگى پیوسته طوفانهاى غم و اندوه زندگى او را در معرض خط قرار مى دهد، حضرت رضا علیه السلام را با معرفت باید زیارت کرد تا وجود انسان از این طوفانها رها و دل از غم و صفات ناپسند زدوده و توشه اى براى سفر آخرت فراهم شود.
مزیت دوازدهم – شفاعت در انتظار زائران على بن موسى الرضا علیه السلام است .
امام صادق علیه السلام فرمود: احدى از اولین و آخرین نیست مگر اینکه روز قیامت، محتاج شفاعت حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله است .( ۱۲۹)
پس همه محتاج شفاعت هستند؛ اما طبق آیه ولا یشفعون الالمن ارتضى ؛
حضرت رضا علیه السلام فرمود:
(لا یشفعون الالمن ارتضى دینه )
شفاعت نمى کنند مگر کسانى را که خدا دین و آیین آنها را بپسندد.( ۱۳۰)
زیارت حضرت رضا علیه السلام موجب مى شود که آن حضرت از زائرانش شفاعت کند.
حسین بن فضال از پدر خود نقل کرده است که گفت : از حضرت رضا علیه السلام شنیدم که فرمود: مرا با سم خواهند کشت و در سرزمین غربت دفن خواهم شد. این که مى گویم پدرم از قول پدر بزرگوار و آباء گرامى اش از رسول اکرم صلى الله علیه و آله نقل کرده اند که فرمود:
الا فمن زارنى فى غربتى کنت انا و آبائى شفعاءه یوم القیامه و من کنا شفعاءه نجى و لو کان مثل وزرا الثقلین .( ۱۳۱)
بدانید که هر کس مرا در غربتم زیارت کند، من و آباء گرامى ام روز قیامت شفیع او خواهیم بود هر کس که ما را از او شفاعت کنیم نجات مى یابد اگر چه آلوده به گناه جن و انس باشد.
مزیت سیزدهم – افضل زیارات
محمد بن سلیمان گفت : به حضرت جواد علیه السلام گفتم :
شخصى حج واجب خود را به جا آورده پس از آن به حج عمره رفته و در مراجعت به زیارت رسول اکرم صلى الله علیه و آله نایل شده است ؛ بعدا به نجف رفته ، على علیه السلام و امام موسى کاظم علیه السلام را زیارت کرده است ؛ باز در همین ایام وضعش از نظر مالى به گونه اى است که نمى تواند عازم حج شود؛ حال بفرمائید به حج برود، افضل و برتر است یا به توس رفته ، حضرت رضا علیه السلام را زیارت کند؟
قال یاءتى خراسان فیسلم على ابى علیه السلام افضل و لیکن ذلک فى رجب
فرمود: در صورتى که در ماه رجب باشد به خراسان رفته ، پدرم حضرت رضا علیه السلام را زیارت کند بهتر است .
مزیت چهاردهم – در حرم حضرت رضا علیه السلام دو رکعت نماز با شرایط خاص به جا آوردن موجب برآمدن حاجت است .
صقربن دلف گفت : از حضرت هادى ، على بن محمد بن على بن موسى الرضا علیه السلام ، شنیدم که فرمود:
هر که برآورده شدن حاجتش را از خدا بخواهد، باید غسل کرده به حرم حضرت رضا علیه السلام رود، در بالاى سر آن حضرت دو رکعت نماز بخواند در قنوت نماز آنچه بخواهد – در صورتى که کار حرام یا قطع رحم و خوایشاوندى نباشد – از خدا بخواهد، خداى تعالى نیازش را برآورده سازد.
و نیز فرمود:
بارگاه ملکوتى حضرت رضا علیه السلام بقعه اى از بقعه هاى بهشت است که هیچ مؤ منى آن را زیارت نکند، مگر اینکه خداوند او را از آتش آزاد و وارد بهشتش نماید.
مزیت پانزدهم – مجموعه اى از فضایل زیارت حضرت رضا علیه السلام به قول و بیان خود آن امام علیه السلام .
باید توجه داشت که فضایل زیارت امام هشتم علیه السلام به عناوین پانزده گانه مذکور محدود نمى شود و زیارت آن حضرت فضایل بسیارى دیگر نیز دارد که در این مختصر نمى گنجد.
حضرت رضا علیه السلام فرمود:
هر که به زیارت من رهسپار شود و عارف به حق من باشد، دعایش مستجاب و گناهانش بخشوده مى شود.
هر که مرا در این بقعه زیارت کند مثل کسى است که رسول الله صلى الله علیه و آله را زیارت کرده باشد در روز قیامت من و آباء گرامى ام شفیع او خواهیم بود.
و هذه البقعه روضه من ریاض الجنه و مختلف الملائکه لایزال فوج ینزل من السماء و فوج یصعد الى ان ینفخ فى الصور ( ۱۳۲)
بارگاه من باغى از باغهاى بهشت و محل رفت و آمد فرشتگان است که مرتبا فوج فوج تا روز قیامت از آسمان نزول مى کنند و فوجى دیگر به آسمان صعود مى نمایند.
فضیلت دو رکعت نماز در حریم قدس حضرت رضا علیه السلام
اباصلت هروى گفت : حضرت رضا علیه السلام مى فرمود: من بزودى مظلومانه با سم کشته مى شوم و قبرم کنار قبر هارون خواهد بود خداوند تربت مرا محل رفت و آمد شیعیان و اهل بیتم قرار خواهد داد؛ هر که مرا در غربتم زیارت کند، بر من واجب خواهد شد که در روز قیامت او را زیارت کنم .
قسم به آن کسى که محمد صلى الله علیه و آله را گرامى داشته و او را میان جهانیان به نبوت برگزیده است ؛ هر کس در کنار قبرم دو رکعت نماز بگزارد خداوند گناهانش را مى آمرزد.
زائران قبر من در روز قیامت گرامیترین وارد شوندگان بر خداى تعالى هستند هر مؤمنى که مرا زیارت کند و در راه زیارت قطره اى از آسمان بر صورتش بچکد، خداوند بدنش را بر آتش جهنم حرام مى کند.( ۱۳۳)
****
بنر فضاسازی سفر زیارت امام رضا (ع)
دیدگاه کاربران ...
الهی فدای امام رضا علیه السلام بشم که حال و هوای حرمش، حال و هوای خدایی داره…
خیلی دوستش دارم.
مرسی بابت مطلب خوبتون.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.